ΣΥΓΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΙΑΣ - ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗΣ ΤΡΟΥΦΑΣ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗ ΤΡΟΥΦΑ (Tuber borchii)
Είδος με μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση στον ελλαδικό χώρο (και όχι μόνο). Εμφανίζεται το ίδιο σε υψόμετρα από 0 μέχρι και 1200 μέτρα. Χαρακτηρίζεται ως η τρούφα της άνοιξης (λόγω εποχής) αν και χρειάζεται αρκετό κρύο για να καρποφορήσει. Παρομοιάζει με τη λευκή πολύτιμη τρούφα. Συλλέγεται από τέλη Δεκεμβρίου μέχρι και το Μάρτιο με εναλλαγές σε υψόμετρα και δασικά είδη με τα οποία συμβιώνει. Είδη δέντρων με τα οποία δημιουργεί μυκορριζική συμβίωση είναι η κουκουναριά, η φουντουκιά, είδη δρυός, η μαύρη πεύκη, η χαλέπιος πεύκη και η τραχεία πεύκη. Είναι είδος με άρωμα ήπιο και αρκετά ευχάριστο.
Χαρακτηριστικά της τοποθεσίας συλλογής και του είδους βλάστησης σε συνδυασμό με τη συμπαγή δομή, την εποχή συλλογής, την ευχάριστη οσμή, τη λεία επιφάνεια ωχροκάστανου έως κοκκινοκάστανου χρωματισμού, τη δομή και την εμφάνιση του θρόμβου, τις διαστάσεις, το σχήμα και το σφαιρικό σχηματισμό των ασκών και των σπορίων διαχωρίζουν σαφώς το συγκεκριμένο είδος από το κατ' εμφάνιση παρόμοιο στην πρώτη μόνο ματιά είδος T. magnatum.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΙΑ (Pinus pinea)
Η Κουκουναριά είναι είδος δασικού δέντρου με ανώτερο ύψος στη διάρκεια της ζωής του τα 15-25 μέτρα. Η κόμη του είναι στην αρχή σφαιρική και αργότερα θολωτή σαν ομπρέλα με οριζόντια κλαδιά.
Ο φλοιός της είναι σταχτοκάστανος ως σταχτόμαυρος, με σχισμένο ξηρόφλοιο κατά μήκος.
Οι κώνοι (κοινώς κουκουνάρια) ωριμάζουν Νοέμβριο με Δεκέμβριο του τρίτου έτους άνθησης και φτάνουν στο τελικό μέγεθος μετά από τρεις χρονιές παραγωγής τους.
Σε βιολογικές απαιτήσεις, η κουκουναριά είναι σχεδόν αδιάφορη για τη φύση του εδάφους και το μητρικό πέτρωμα. Χρειάζεται όμως αμμοαργιλώδη ή αργιλοαμμώδη εδάφη και αποφεύγει τα πολύ συμπαγή αργιλλώδη. Είναι είδος φιλόφωτο με απαιτήσεις σε φως μεγαλύτερες από όλα τα άλλα είδη πεύκων.
Η γεωγραφική του εξάπλωση στην Ελλάδα είναι σχεδόν καθολική ενώ εμφανίζεται εξίσου στην παραμεσογειακή κυρίως ζώνη της Ευρώπης.
ΣΥΓΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Η καλλιέργεια της ανοιξιάτικης τρούφας εντατικοποιείται τα τελευταία χρόνια σε χώρες όπως η Ιταλία, η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία και η Χιλή. Οι βιοκλιματικές και εδαφολογικές συνθήκες ανάπτυξης του συγκεκριμένου είδους τρούφας, σε συνδυασμό με το μεγάλο εύρος προσαρμοστικότητας σε εδαφολογικά χαρακτηριστικά, καθιστούν τη συγκεκριμένη καλλιέργεια έναντι της μελανόσπορης, ως μια ιδανική επιλογή για όλες σχεδόν τις χώρες και τις περιοχές της Ευρώπης από τη Φιλανδία μέχρι τη Σικελία και από την Ιρλανδία μέχρι την Ουγγαρία και αλλού (σύμφωνα πάντα με τις τελευταίες μελέτες και πάντα σε διερεύνηση).
Το μεγάλο εύρος ειδών δέντρων με τα οποία συμβιώνει καθώς και οι αυξομειώσεις θερμοκρασίας, υγρασίας, υψομέτρου, pH και σύστασης εδάφους δύναται να χαρακτηρίσουν το συγκεκριμένο, ίσως, ως το νέο αποδοτικότερο είδος καλλιέργειας τρούφας παγκοσμίως για τα επόμενα 10-30 έτη από σήμερα.
Οι έρευνες των τελευταίων ετών είναι σε θέση να καθορίσουν επιγραμματικά τα βασικότερα συστατικά πάνω στα οποία θα μπορούσε να στηριχτεί μια εγκατάσταση νέας φυτείας τρούφας από ανοιξιάτικη τρούφα και κουκουναριά όπως αυτά φαίνονται παρακάτω:
α) Ετήσιες βροχοπτώσεις 600-1600 χιλιοστά καθόλη τη διάρκεια του έτους και κατά προτίμηση το φθινόπωρο.
β) pH εδάφους περίπου στο 7 μιας και η κουκουναριά προτιμά ελαφρώς όξινα εδάφη ή χαμηλής αλκαλικότητας.
γ) Πιστοποιημένα πάντα φυτάρια από φυτώρια του εξωτερικού.
δ) Ενδεδειγμένη εδαφολογική ανάλυση.
Η παραγωγικότητα μιας τέτοιας φυτείας είναι το μυστικό που τα τελευταία χρόνια αρχίζει να επιλέγετε από πολλούς νέους καλλιεργητές ανά τον κόσμο. Συγκεκριμένα, η συμβίωση της κουκουναριάς με την ανοιξιάτικη τρούφα δύναται να παράγει καρποσώματα από το 4ο μόλις έτος φύτευσης των δέντρων. Επίσης, μια καλή ποικιλία κουκουναριάς μπορεί να αρχίσει να παράγει κουκουνάρια πολύ νωρίτερα από το 15ο-16ο έτος ηλικίας όπως γίνεται στη φύση.
Με μέση πώληση της τρούφας περί τα 150-400€ το κιλό κυμαινόμενο κατά τη διάρκεια της συγκομιδής και με μέσο όρο παραγωγής από φυτεία 10 στρεμμάτων τα 18-30 κιλά ανά έτος (ίσως και περισσότερο), σίγουρα φαίνεται ότι η καλλιέργεια αυτή είναι από τις πλέον παραγωγικές στον τομέα της τρούφας για το εγγύς μέλλον.
Από την άλλη μεριά, η παραγωγή κουκουναριών από ώριμα δέντρα μπορεί να φτάσει και τα 2000-3500 κιλά ανά 10 στρέμματα ετησίως με τιμή πώλησης της 1ης ύλης τα 1-2€ το κιλό, χωρίς σε αυτά να υπολογίσουμε την πιθανότητα μεταποίησης (κουκουναρόσπορο) από τον ίδιο τον καλλιεργητή.
Από όλες τις πλευρές διαφαίνεται ότι το συγκεκριμένο είδος συγκαλλιέργειας θα είναι αυτό που θα υπερισχύσει τις επόμενες δεκαετίες στον τομέα της τρουφοκαλλιέργειας και από την πλευρά του αριθμού των καλλιεργειών και από τη συνολική επιφάνεια αυτής της καλλιέργειας παγκοσμίως και από τη μεριά των μεταποιημένων προϊόντων, προερχόμενων από το συγκεκριμένο είδος.
Βασίλης Χριστόπουλος
Δασολόγος
Σύμβουλος καλλιέργειας τρούφας στην Πολύτιμη Τρούφα
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου